Nhắc đến đặc sản Tây Bắc, chắc hẳn ai cũng từng một lần được nghe đến “thịt lợn cắp nách” – một món ngon trứ danh gắn liền với đời sống văn hóa của đồng bào vùng cao. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chế biến thịt lợn cắp nách sao cho giữ nguyên hương vị truyền thống, thơm ngon, chuẩn Tây Bắc.
Vậy nên hãy cùng Đặc sản Tây Bắc khám phá ngay 5 cách chế biến thịt lợn cắp nách chuẩn vị Tây Bắc, mang đậm hơi thở núi rừng Tây Bắc trong bài viết này bạn nhé!
Thịt lợn cắp nách là gì?
Nếu bạn là một “tín đồ” ẩm thực và yêu thích khám phá những món ngon độc đáo, thì chắc chắn không thể bỏ qua lợn cắp nách – một đặc sản nổi tiếng vùng Tây Bắc khi đến với vùng đất này. Vậy thịt lợn cắp nách là gì?
“Lợn cắp nách” (hay còn gọi là lợn Mường, lợn bản, lợn cỏ) là giống lợn bản địa được nuôi chủ yếu ở các tỉnh vùng núi phía Bắc như: Lào Cai, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang,… Sở dĩ có tên gọi “cắp nách” là vì chúng có kích thước nhỏ nhắn, chỉ khoảng 10-20kg khi trưởng thành. Người dân tộc thường dễ dàng “cắp nách” mang lợn đi chợ bán hoặc trao đổi, từ đó cái tên dân dã này được ra đời.

Lợn cắp nách hay còn gọi là lợn Mường, lợn bản, lợn cỏ
Điểm khác biệt ở thịt lợn cắp nách?
Không giống như những “anh chị” lợn công nghiệp được nuôi theo quy trình hiện đại, lợn cắp nách được nuôi thả tự nhiên trên các sườn đồi, tự kiếm ăn rau cỏ, ngô, sắn,… Nhờ vậy, thịt lợn cắp nách có những đặc điểm nổi bật mà khó có giống lợn nào sánh được:
- Thịt săn chắc, ít mỡ: Do vận động nhiều, thịt lợn cắp nách rất săn chắc, tỷ lệ mỡ thấp, bì dày nhưng không ngán.
- Hương vị thơm ngon đặc biệt: Thịt có vị ngọt tự nhiên, thơm lừng, không hề bị hôi hay bở như lợn nuôi cám.
- Da giòn sần sật: Khi chế biến, da lợn cắp nách thường rất giòn và có độ dai vừa phải, tạo nên trải nghiệm ẩm thực thú vị.
Chính những ưu điểm vượt trội này đã khiến lợn cắp nách trở thành đặc sản “nức tiếng” Tây Bắc, được nhiều người yêu thích và tìm kiếm. Và là nguyên liệu chính tạo nên rất nhiều món ngon độc đáo chuẩn Tây Bắc.
5 cách chế biến thịt lợn cắp nách ngon đúng điệu
Thịt lợn cắp nách nướng mắc khén
Nhắc đến những món ngon từ lợn cắp nách, thì không thể không nhắc đến món nướng mắc khén. Mắc khén là một loại gia vị được xem là “linh hồn” của ẩm thực Tây Bắc nói chung, mang đậm hương vị đặc trưng của núi rừng. Và để có thể chế biến được món ăn này, chúng ta cần thực hiện các bước sau.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- Thịt lợn cắp nách (ba chỉ, vai hoặc sườn): 500g
- Mắc khén: 1 muỗng canh
- Sả: 3 nhánh
- Ớt: 2-3 quả (tùy khẩu vị)
- Tỏi, hành tím: mỗi loại 1 củ
- Gừng: 1 nhánh nhỏ
- Lá chanh: 5-7 lá
- Gia vị: Muối, đường, nước mắm, hạt nêm, dầu ăn
- Que tre hoặc vỉ để nướng.
Cách chế biến
- Bước 1: Thịt lợn rửa sạch, thái miếng vừa ăn (dày khoảng 2-3cm). Khứa nhẹ vài đường trên miếng thịt để gia vị dễ thấm.
- Bước 2: Mắc khén rang thơm, giã dập. Sả, ớt, tỏi, hành tím, gừng băm nhỏ. Lá chanh thì thái chỉ.
- Bước 3: Ướp thịt với mắc khén giã dập, sả, ớt, tỏi, hành tím, gừng băm, 1 muỗng canh nước mắm, 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng canh dầu ăn. Trộn đều và ướp ít nhất 30 phút cho thịt ngấm gia vị.
- Bước 4: Nướng thịt trên than hoa hoặc bếp nướng điện đến khi chín vàng đều, da giòn. Lưu ý: Trong quá trình nướng, thường xuyên lật mặt và phết thêm chút dầu ăn để thịt không bị khô.
- Bước 5: Khi thịt chín, rắc lá chanh thái chỉ lên trên là đã có thể thưởng thức rồi.

Thịt lợn cắp nách nướng mắc khén chấm cùng chẩm chéo – Ảnh sưu tầm
Thưởng thức: Thịt lợn sau khi được nướng chín rất thơm, da giòn tan, thấm đẫm các gia vị, đặc biệt là vị cay tê nồng ở đầu lưỡi của mắc khén. Món ăn này ngon nhất khi ăn nóng, chấm cùng chẩm chéo (gia vị chấm đặc trưng của Tây Bắc) hoặc muối ớt xanh và kèm cơm trắng, xôi nếp nương hoặc rau sống thì “hết sẩy”.
Thịt lợn cắp nách hấp xả
Nếu bạn muốn thưởng thức trọn vẹn hương vị ngọt tự nhiên của thịt lợn cắp nách, thì món hấp sả là một lựa chọn hoàn hảo. Cách chế biến đơn giản nhưng lại “gây nghiện” bởi vị ngon, ngọt thanh đạm và mùi thơm nức mũi.
Nguyên liệu:
- Thịt lợn cắp nách (ba chỉ hoặc nạc vai): 500g
- Sả: 5-7 nhánh
- Gừng: 1 nhánh
- Muối, hạt nêm.
Cách chế biến:
- Bước 1: Thịt lợn rửa sạch, để nguyên miếng hoặc thái miếng to (khoảng 5-7cm).
- Bước 2: Sả đập dập, cắt khúc. Gừng thái lát mỏng.
- Bước 3: Lót sả, gừng dưới đáy nồi hấp. Cho thịt lợn lên trên. Thêm vào nồi hấp khoảng 1 chén nước. Rắc lên thịt chút muối và hạt nêm.
- Bước 4: Hấp cách thủy khoảng 25-30 phút cho đến khi thịt chín mềm. Kiểm tra bằng cách dùng đũa xiên qua miếng thịt, nếu không còn nước hồng chảy ra là thịt đã chín. Khi thịt chín, bạn có thể rắc ít lá chanh lên trên.
Thưởng thức: Lợn cắp nách hấp sả ngon nhất khi ăn nóng, chấm cùng mắm tôm chanh hoặc nước mắm gừng. Ăn kèm bún, bánh tráng cuốn hoặc rau sống cũng rất ngon.
Thịt lợn cắp nách xào lăn với hạt dổi và mắc khén
Là người yêu thích những món ăn đậm đà, cay nồng, thì món lợn cắp nách xào lăn với hạt dổi và mắc khén chắc chắn sẽ “đốn tim” bạn ngay từ lần đầu thưởng thức.
Nguyên liệu:
- Thịt nạc vai lợn cắp nách
- Hạt dổi, mắc khén, sả, ớt, gừng, tỏi, mmuối
Cách chế biến:
- Bước 1: Thịt lợn rửa sạch, thái lát mỏng, ướp với hỗn hợp gia vị đã giã nhỏ (hạt dổi, mắc khén, gừng, tỏi, sả, muối).
- Bước 2: Phi thơm sả, tỏi, ớt, cho thịt vào xào săn.
- Bước 3: Đảo đều tay trên lửa lớn đến khi thịt chín tới, ngấm vị, có thể nêm nếm lại gia vị vừa ăn lần nữa rồi tắt bếp.
Thưởng thức: Đây là một món ăn cực kỳ “hao cơm”, thịt có vị đậm đà, thơm nồng hương vị núi rừng rất hấp dẫn.
Thịt lợn cắp nách hun khói
Thịt lợn hun khói hay có thể gọi là thịt lợn gác bếp, đây là món ăn thích hợp để dùng trong các dịp lễ, Tết hoặc làm quà biếu cao cấp đến khách hàng, người thân, bạn nhé.
Nguyên liệu
- Thịt ba chỉ, chọn loại thịt mông hoặc thịt vai lợn cắp nách (loại ít mỡ)
- Mắc khén, hạt dổi, muối, ớt khô, sả, gừng
- Củi khô (tốt nhất là củi rừng)
- Dùng cụ để xiêng, móc thịt.
Cách làm:
- Bước 1: Thịt lợn rửa sạch và thái miếng lớn (dạng theo khổ hình chữ nhật), ướp với các gia vị đã được giã nhuyễn (tẩm ướp trong khoảng 2 – 4 tiếng).
- Bước 2: Sau khi ướp xong thì dùng que xiêng hoặc móc thịt, treo lên gác bếp hun khói liên tục trong nhiều ngày. Khói củi rừng giúp thịt khô, thấm đẫm gia vị, và bảo quản được hàng tháng mà vẫn giữ vị ngon.
- Bước 3: Khi ăn bạn có thể mang đi nướng lại, xào hoặc hấp, ăn kèm chẩm chéo cùng rau rừng rất ngon.

Thịt lợn cắp nách hun khói – Ảnh từ Hiền Hiền
Thịt lợn cắp nách nấu canh măng
Nếu bạn muốn khám phá một món canh độc đáo, mang đậm hương vị của vùng cao Tây Bắc, thì món canh thịt lợn cắp nách nấu măng là một gợi ý mà bạn có thể tham khảo:
Nguyên liệu chuẩn bị:
- Thịt sườn hoặc thịt vai lợn cắp nách
- Măng chua Tây Bắc (măng rừng muối chua)
- Mắc khén, hạt dổi, tỏi, gừng, ớt, rau tthơm.
Cách chế biến:
- Bước 1: Thịt lợn sau khi rửa sạch sẽ thái miếng vừa ăn, xào sơ với tỏi, gừng.
- Bước 2: Cho măng chua vào xào cùng, thêm vào một ít nước và ninh khoảng 30-40 phút.
- Bước 3: Sau khoảng thời gian ninh, sẽ cho mắc khén, hạt dổi vào và nêm nếm lại gia vị vừa ăn thì tắt bếp.
>>>Có thể bạn quan tâm:
Top các món ăn đặc sản nổi tiếng ở Tây Bắc nên thử khi ghé.
Cách chế biến thịt ngan Tây Bắc thơm ngon, dễ làm.

Thịt lợn cắp nách nấu canh măng
Thưởng thức: Canh có vị chua nhẹ, thơm mùi măng, ngọt nước từ xương, ăn nóng kèm cơm trắng hoặc xôi nếp đều tuyệt vời.
Thịt lợn cắp nách không chỉ là một đặc sản nổi tiếng mà còn là biểu tượng của văn hóa ẩm thực Tây Bắc. Hy vọng với 5 cách chế biến thịt lợn cắp nách trên mà Đặc sản Tây Bắc vừa chia sẻ, sẽ giúp bạn có thể tự tay chế biến để có thể cảm nhận được hương vị núi rừng ngay tại nhà.