Chè đắng là chè gì? Sao lại gọi là cây thuốc quý ở vùng Tây Bắc?. Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về loại chè đắng này trong bài viết dưới đây bạn nhé!
Chè đắng: cây thuốc quý vùng Tây Bắc
Chè đắng là loại lá dược liệu được dùng để pha uống nước như trà, nó có tác dụng giúp giảm huyết áp, tăng cường sức khỏe, hạ mỡ trong máu.
Chè đắng thường được phân bố tại các tỉnh miền núi vùng phía Bắc như: Lào Cai, Cao Bằng, Hòa Bình, Bắc Cạn. Chè mọc rải rác trên các núi đá vôi, gần với các bờ khe suối. Có thân hình cao, thẳng, chùy tròn, chiều cao khoảng 20 – 30m, có vỏ màu tro. Đây là một loại cây mọc không theo một quy tắc nào, cành cây thì hình tròn, lá dày, mọc đơn cách, cuống lá thô, không rãnh, có chiều dài từ 15 – 20mm. Phí lá chè đắng dài khoảng 15 – 20cm, đặc biệt khi cây non thì phiến lá sẽ dài hơn, tối đa khoảng 35cm.
Lá chè đắng tươi – Ảnh từ Ngoc Moc
Được biệt bộ phận được dùng là thuốc hoặc nấu chè của cây chè đắng là phần lá(lá bánh tẻ), chè đắng thu hái lá quanh năm, sau đó đem về tãi mỏng và phơi nắng hoặc mang đi sấy với lửa nhỏ cho khô, khi dùng thì chỉ cần sao lại cho thơm và sắc nước uống.
Vị của lá chè đắng rất đắng(nên mới được gọi là chè đắng), nhưng lại có ngọt hậu vị. Là một loại dược liệu thường được dùng để pha trà uống nước mỗi ngày, với nhiều công dụng tốt cho cơ thể.
Công dụng của chè đắng
Trong Đông y, thì chè đắng có một loại thuốc có vị đắng và tính lạnh, có lợi ở 3 kinh Can, Vi và Phế. Có công dụng giúp giải nhiệt, tỉnh táo đầu óc, chữa đau răng, đau đầu, nặng tai, ù tai, đau mắt đỏ,…
Còn trong y học hiện đại thì chè đắng mang tác dụng giúp kích thích hệ tiêu hóa, phòng ngừa huyết áp cao, tăng cường sức đề kháng, giải độc, chống viêm, sát khuẩn,…
Bạn có muốn tìm hiểu thêm về: Chè hoa vàng và tác dụng của loại chè này?
Công dụng của chè đắng – Ảnh từ Cao bằng Green
Cách sử dụng chè đắng hiệu quả
Chúng ta có thể dùng chè đắng theo 3 cách sau:
- Dùng lá chè đắng phơi khô ủ cho mềm, rồi cuốn chặt lại như chiếc đũa, tổ sâu kèn, sau đó đóng thành túi, mỗi túi 100g hoặc 200g, 500g. Mỗi ngày lấy ra dùng khoảng 1-2g nấu như nấu trà uống mỗi ngày, uống đến khi nước chè loãng thì bỏ.
- Dùng lá chè đắng khô đem xay nhỏ thành bột, rồi mỗi ngày dùng khoảng 0,5g đem đi pha với nước sôi uống. Mỗi ngày có thể dùng 2 – 3 túi.
- Có thể dùng lá chè đắng cùng với lá bạch quả lượng với liều dùng bằng nhau(ví dụ 1g lá chè đắng + 1g lá bạch quả lượng). Dùng pha uống như uống trà mỗi ngày sẽ giúp làm tằng cường trí nhớ và tằng tuần hoàn não.
Cách sử dụng chè đắng – Ảnh từ Cao Bằng Green
Những ai không nên uống chè đắng?
Là một loại chè thuộc nhóm thảo dược “thanh nhiệt tả hỏa”, rất dễ gây tổn thương và ảnh hưởng đến dương khí, chức năng tiêu hóa của tỳ vị. Vậy nên chè đắng cũng kỵ với một số đối tượng như sau:
Người bị bệnh dạ dày
Đối với người bị bệnh dạ dạy mãn tính, trong Đông y được gọi là “tỳ vị hư hàn”, loại bệnh này thường có biểu hiện rất dễ bị đau bụng, lúc này bụng đang bị lạnh. Uống chè đắng vào sẽ càng làm vấn đề bị nặng hơn.
Người có thể chất hư hàn
Hư hàn hay còn được gọi là dương hư, đặc điểm của loại bệnh này là rất sợ lạnh, cả chân tay đều lạnh, người có cảm giác mệt mỏi, tinh thần thì uể oải, sắc diện khuôn mặt nhợt nhạt, đau bụng tiêu chảy, vã mồ hôi, chất lưỡi bêu,… Và người bị hư hàn khi uống chè đắng sẽ rất dễ bị đau bụng, cảm giác bị lạnh lên nhiều, rối loại tiêu hóa.
Người bị cảm lạnh
Khi uống chè đắng lúc cơ thể đang bị cảm lạnh, sẽ làm cho quá trình phát tán phong hàn nhanh hơn, kéo dài tình trạng lâu khỏe hơn, hoặc cũng có thể dẫn đến các biến chứng không mong muốn.
Trẻ em, phụ nữ sau sinh và người già cao tuổi,…
Đối với phụ nữ sau khi sinh, cơ thể dễ bị suy nhược, và chè đắng lại có tính hàn, nên khi dùng sẽ gây tổn thương đến tỳ vị, dễ dẫn đến bị đau bụng, hệ tiêu hóa yếu.
Còn với người già và trẻ em thì dương khí rất yếu, khi dùng chè đắng sẽ dễ dẫn đến các tác dụng phụ như đau bụng tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa,…
Phụ nữ mắc bệnh thống kinh
Đây là loại bệnh có trạng thái mất máu nhiều ở phụ nữ, sức đề kháng sẽ không được tốt, nên nếu uống chè đắng vào sẽ dễ dẫn đến tình trạng khí huyết bị ngưng kết, khó khăn trong việc xuất ra ngoài, gây đau bụng khi hành kinh, có thể dẫn đến rối loạn trong thời kỳ kinh nguyệt.
Lưu ý khi dùng chè đắng
- Không nên uống chè đắng quá nhiều trong một ngày, chỉ nên dùng tối đa khoảng 5g chè đắng thay bằng nước/mỗi ngày. Bởi uống quá nhiều sẽ dễ làm giảm đi lượng vitamin B1 trong cơ thể, dễ gây mất ngủ, suy nhược thần kinh,…
- Không nên uống chè đắng vào buổi tối, nhất là lúc trước khi đi ngủ.
- Cần tìm hiểu kỹ về sản phẩm trước khi mua và sử dụng, bởi hiện nay có rất nhiều đơn vị cung cấp chè đắng với giá và chất lượng khác nhau.
Hy vọng với những gì mà Đặc sản Tây Bắc vừa chia sẻ trên về Chè đắng, cũng như cách dùng và công dụng của chè đắng, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại chè đặc quý ở vùng núi Tây Bắc này.
